ประวัติความเป็นมาของอำเภอวิเศษชัยชาญ

            ดินแดนที่เป็นอำเภอวิเศษชัยชาญในปัจจุบันนี้    สันนิษฐานว่าในสมัยกรุงศรีอยุธยาคงเป็นชานเมืองของกรุงศรีอยุธยาเพิ่งจะยกฐานะเป็นเมืองมีชื่อว่า "แขวงเมืองวิเศษชัยชาญ"  เมื่อประมาณ  พ.ศ.  2127     โดยในพระราชพงศาวดารได้กล่าวถึงชื่อเมือง " วิเศษชัยชาญ " เป็นครั้งแรกว่า           สมเด็จพระนเรศวรเมื่อครั้งทรงเป็นมหาอุปราชและสมเด็จพระเอกาทศรถ  ได้เสด็จยกกองทัพไปรบกับพระยาพะสิมที่เมืองสุพรรณบุรี พระองค์ได้เสด็จโดยทางเรือจากกรุงศรีอยุธยาไปทำพิธีเหยียบชิงชัยภูมิตัดไม้ข่มนามที่ตำบลลุมพลี        แล้วเสด็จไปประทับที่แขวงเมืองวิเศษชัยชาญอันเป็นที่ชุมพล  จึงสันนิษฐานว่าเมืองวิเศษชัยชาญได้ตั้งเป็นเมือง ในแผ่นดินพระมหาธรรมราชา   ตัวเมืองวิเศษชัยชาญในสมัยนั้น  ตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำน้อยมีโคกใหญ่  ที่ชาวบ้านเรียกว่า" บ้านจวน " แสดงว่าเป็นที่ตั้งจวนเจ้าเมือง  ต่อมาสภาพพื้นที่และกระแสน้ำในแควน้อยเปลี่ยนแปรไป   การคมนาคมไปมาระหว่างแม่น้ำน้อยกับแม่น้ำใหญ่  (แม่น้ำเจ้าพระยา)  เดินทางติดต่อกันไม่สะดวก  จึงได้ย้ายที่ตั้งเมืองไปอยู่ที่ตำบลบ้านแห ตรงวัดไชยสงคราม (วัดกระเจา) ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา พร้อมกับขนานนามเป็น  สิริมงคลแก่เมืองใหม่ว่า  " เมืองอ่างทอง " ส่วนเมืองวิเศษชัยชาญยังคงเป็นเมืองอยู่ตลอดมาจนถึง  พ.ศ.  2439  จึงลดลงเป็นอำเภอเรียกว่า  อำเภอไผ่จำศีล ภายหลังจึงเปลี่ยนชื่อเป็น" อำเภอวิเศษชัยชาญ "  จนถึงปัจจุบันนี้

สภาพทั่วไปของอำเภอวิเศษชัยชาญ

อำเภอวิเศษชัยชาญ  เป็นอำเภอที่มีขนาดกว้างใหญ่เป็นอันดับหนึ่งของจังหวัดอ่างทอง ตั้งอยู่บริเวณตอนล่างของที่ราบลุ่มภาคกลางประมาณเส้นรุ้งที่  14  องศาเหนือ อำเภอวิเศษชัยชาญ หรือแขวงเมืองวิเศษชัยชาญในอดีตนั้น  นับว่ามีคนอาศัยอยู่มานานหลายร้อยปีเพราะพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มลักษณะคล้ายอ่าง  ไม่มีภูเขา  ป่าไม้และแร่ธาตุ  ได้รับการหล่อเลี้ยงจากแม่น้ำน้อย  ซึ่งไหลแยกมาจากแม่น้ำเจ้าพระยา  ประชาชนส่วนใหญ่ได้อาศัยทำการเพาะปลูก  อุปโภค  บริโภค  และคมนาคม  ตลอดมา
 

อาณาเขตติดต่อ

ทิศเหนือ                จดเขตอำเภอโพธิ์ทอง  จังหวัดอ่างทอง
ทิศใต้                   จดเขตอำเภอผักไห่  จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ทิศตะวันออก           จดเขตอำเภอเมืองอ่างทอง  และอำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง
ทิศตะวันตก             จดเขตอำเภอสามโก้  จังหวัดอ่างทอง

ระยะทางจากอำเภอเมืองไปยังอำเภอต่าง ๆ

อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  อำเภอสามโก้             ระยะทาง               13  กิโลเมตร
อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  อำเภอแสวงหา           ระยะทาง               32  กิโลเมตร
อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  อำเภอเมืองอ่างทอง     ระยะทาง               13  กิโลเมตร
อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  อำเภอไชโย               ระยะทาง               28  กิโลเมตร
อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  ป่าโมก                    ระยะทาง               22  กิโลเมตร
อำเภอวิเศษชัยชาญ  -  โพธิ์ทอง                   ระยะทาง               15  กิโลเมตร

ประชากร
มีประชากรทั้งสิ้น               จำนวน   70,076  คน 
แยกเป็นชาย                    จำนวน   33,962  คน  หญิง  36,114  คน 
มีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น       จำนวน  18,150  ครัวเรือน
มีความหนาแน่น                จำนวน   299  คน / ตารางกิโลเมตร
ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง                 จำนวน  53,178  คน    แยกเป็น ชาย  25,169  คน  หญิง  28,004  คน 

เขตการปกครอง   
มีการแบ่งเขตการปกครองเป็น  15  ตำบล
1.  ตำบลไผ่จำศีล           แบ่งออกเป็น        8        หมู่บ้าน       มีประชากร           3,295     คน
2.  ตำบลศาลเจ้าโรงทอง   แบ่งออกเป็น        12      หมู่บ้าน       มีประชากร           3,711     คน
3.  ตำบลไผ่ดำพัฒนา       แบ่งออกเป็น        8       หมู่บ้าน       มีประชากร           3,268     คน
4.  ตำบลสาวร้องไห้         แบ่งออกเป็น        8       หมู่บ้าน       มีประชากร           4,446     คน
5.  ตำบลยี่ล้น                แบ่งออกเป็น        9       หมู่บ้าน        มีประชากร           4,391     คน
6.  ตำบลท่าช้าง              แบ่งออกเป็น        6       หมู่บ้าน        มีประชากร           3,833     คน
7.  ตำบลห้วยคันแหลน      แบ่งออกเป็น       6        หมู่บ้าน        มีประชากร           3,397     คน
8.  ตำบลคลองขนาก         แบ่งออกเป็น       9        หมู่บ้าน         มีประชากร           2,913     คน
9.  ตำบลไผ่วง                 แบ่งออกเป็น       7        หมู่บ้าน         มีประชากร           3,411     คน
10.  ตำบลสี่ร้อย               แบ่งออกเป็น       7        หมู่บ้าน        มีประชากร           1,098     คน
11.  ตำบลม่วงเตี้ย             แบ่งออกเป็น      12       หมู่บ้าน        มีประชากร           5,908     คน
12.  ตำบลหัวตะพาน          แบ่งออกเป็น       7        หมู่บ้าน       มีประชากร           2,972     คน
13.  ตำบลหลักแก้ว            แบ่งออกเป็น       8        หมู่บ้าน       มีประชากร           5,331     คน
14.  ตำบลตลาดใหม่           แบ่งออกเป็น      5         หมู่บ้าน       มีประชากร           2,193     คน
15.  ตำบลบางจัก              แบ่งออกเป็น     14         หมู่บ้าน        มีประชากร           2,010     คน

เทศบาล  4  แห่ง 
1.  เทศบาลตำบลบางจัก
2.  เทศบาลตำบลศาลเจ้าโรงทอง
3.  เทศบาลตำบลห้วยคันแหลน
4.  เทศบาลตำบลท่าช้าง

มีองค์การบริหารส่วนตำบล  12  แห่ง 

• องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่จำศีล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศาลเจ้าโรงทอง
• องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่ดำพัฒนา
• องค์การบริหารส่วนตำบลสาวร้องไห้
• องค์การบริหารส่วนตำบลยี่ล้น
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางจัก
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองขนาก
• องค์การบริหารส่วนตำบลไผ่วง
• องค์การบริหารส่วนตำบลม่วงเตี้ย
• องค์การบริหารส่วนตำบลหัวตะพาน
• องค์การบริหารส่วนตำบลหลักแก้ว
• องค์การบริหารส่วนตำบลตลาดใหม่